Werkgroep      Fluorescentie
 
Silikaten
 
Analciem
:
North Table Mountain, Golden, Golden District, Jefferson Co., Colorado, USA

Fluorescentie door aanwezigheid van het uranyl-ion.
Onder resp. wit licht en korte golf UV
 
Afghaniet
:
Koksha Vallei, Khash & Kuran Wa Munjan Districten, Badakhshan Provincie, Afghanistan (type lokaliteit)

Fluorescentie is "vibronisch" door aanwezigheid van het disulfide-ion [S2]2- in "kooien" in de de aluminosilikaatstructuur.
Onder resp. wit licht en lange golf UV
 
Onder resp. wit licht en korte golf UV
Agrelliet met albiet: Kipawa alkaline complex, Les Lacs-du-Témiscamingue, Témiscamingue RCM, Abitibi-Témiscamingue, Québec, Canada

De magenta fluorescentie van agrelliet is zeer complex. De grootste emissie vindt plaats in het ultraviolet. Diverse zeldzame aarden dragen bij tot de fluorescentie alsook tweewaardig mangaan.
Albiet fluoresceert zwak rood door de aanwezigheid van een weinig driewaardig ijzer dat aluminium vervangt.
Agrelliet met thoriet: Kipawa alkaline complex, Les Lacs-du-Témiscamingue, Témiscamingue RCM, Abitibi-Témiscamingue, Québec, Canada

De groene fluorescentie van thoriet wordt meestal toegschreven aan uranyl.
Nochthans geeft Gorobets als verklaring de aanwezigheid van vierwaardig titaan (Ti4+) dat silicium vervangt. De emissiepiek zou daarbij rond 530 nm liggen, wat inderdaad midden in het groene gebied van het spectrum is.
 
Armstrongiet: Khan Bogdo Massief (Khan-Bogdinskii), Gobi ¨woestijn, Mongolië (TL)

Genoemd naar Neil Armstrong.
De rode fluorescentie is nog niet onderzocht.
Benitoiet: California State Gem Mine (Dallas Gem Mine), Dallas Gem Mine area, San Benito River headwaters area, New Idria District, Diablo Range, San Benito Co., California, USA

De blauwe fluorescentie wordt verondersteld intrinsiek te zijn. Er is ook vaak een rode fluorescentie onder lange golf UV. Die zou veroorzaakt worden door een weinig éénwaardig koper dat barium vervangt. Deze laatste stelling is echter niet bewezen.
Onder resp. wit licht en korte golf UV
 
 
 
Onder resp. wit licht en korte golf UV
Beryl, var. gosheniet: Pingwu beryl mine (Xuebaoding W-Sn-Be deposit), Huya township, Mt Xuebaoding, Pingwu Co., Mianyang Prefecture, Sichuan Province, China

Het lijkt alsof deze beryl stevig blauw fluoresceert in korte golf UV. We zien echter de fluorescentie van scheeliet dat als zéér fijne deeltjes ingesloten is in deze beryl.
 
Onder resp. wit licht en 405 nm laserlicht
Beryl, var. smaragd: Mun. de Muzo, Vasquez-Yacopí Mining District, Boyacá Department, Colombia

Smaragd fluoresceert eerder zelden onder UV. Onder violet laserlicht van 405 nm lichten echter heel wat smaragden helder rood op. Voor een verklaring: zie spectrum.
 
 
Catapleiiet: Norra Kärr, Gränna, Jönköping, Småland, Sweden

Voor verklaring van de fluorescentie: zie spectrum.
Onder resp. wit licht en korte golf UV
Onder resp. wit licht en korte golf UV
Dumortieriet: Dehesa, San Diego Co., California, USA

Voor verklaring fluorescentie: zie spectrum.
Dumortieriet:

Cabora Bassa Dam, Tete Province, Mozambique

Ook hier [TiO6]8-, vierwaardig titaan, en mogelijk een weinig driewaardig chroom.
 
 
 
Onder korte golf UV
Hardystoniet (blauw) met willemiet (groen), esperiet (geel) en calciet (oranje).
Franklin Mine, Franklin, Franklin Mining District, Sussex Co., New Jersey, USA

Voor verklaring fluorescentie: zie spectrum.
Tremoliet var. hexagoniet: Gouverneur Mine, Fowler, St. Lawrence Co., New York, USA

Fluoresceert door aanwezigheid van een weinig mangaan.
Onder: wit licht
Onder: lange golf UV
Onder: violette laser 405 nm
 
Hiortdahliet: Lille Arøya (Midtre Arøy; Øvre Arøy; Övre-Arö), Langesundsfjorden, Larvik, Vestfold, Norway

Waarschijnlijk veroorzaakt mangaan, dat calcium vervangt, deze fluorerescentie.
Onder resp. wit licht en korte golf UV
 
Onder resp. wit licht en lange golf UV
Laumontiet op prehniet: Pune District, Maharashtra, India

Medium sterke fluorescentie, waarschijnlijk door aanwezigheid van organisch materiaal, humuszuren.
Onder resp. wit licht en korte golf UV
 
 
Malayaiet: Okehampton area (Northern Dartmoor), Devon, UK.

Voor een verklaring van de fluorescentie: zie spectrum
Monitor
this page
it's private
powered by
ChangeDetection
Zirkoon: Matongo, Burundi

Voor een verklaring van de fluorescentie: zie spectrum
Onder middengebied UV
 
 
Willemiet en calciet in tephroiet, Franklin, Franklin Mining District, Sussex Co., New Jersey, USA
Ontmengingslamellen van Willemiet (Zn2SiO4, groene fluorescentie) in tephroiet (Mn2SiO4, niet fluorescent).  Bij hoge temperaturen was dit één mineraal: zink-tephroiet. Wanneer gedurende metamorfose de temperatuur echter daalde en het kristalrooster kromp pasten de zink ionen niet langer in mangaan-sites van het tephroiet. Daardoor werd, in een “vaste toestandsreactie”, zink uitgedreven en vormde lamellen van willemiet langs de kristallografische vlakken in het tephroiet Zie close-up foto hieronder.
Zowel de rode fluorescentie van calciet als de groene van het willemiet worden veroorzaakt door mangaan dat respectievelijk calcium en zink vervangt. (Met dank aan Earl Verbeek voor deze verduidelijking en Dick Bostwick voor het specimen)
Onder resp. wit licht en korte golf UV
 
In resp. wit  licht en korte golf UV
Stilbiet: Nashik District (Nasik District), Maharashtra, India

Een leuk specimen in de vorm van een strik. Stilbiet is niet direkt gekend als een fluorescerend mineraal, maar af en toe kom je er eentje tegen dat de moeite waard is om in je fluorescentiekast gelegd te worden. Dit specimen heeft een sterke "vuilwitte" fluorescentie tengevolge van organisch materiaal dat werd opgenomen in het kristal.
 
Esperiet,Willemiet en calciet, Franklin Mine, Franklin, Franklin Mining District, Sussex Co., New Jersey, USA
al de fluorescentiekleuren op de foto worden veroorzaakt door dezelfde activator: mangaan. Wis en zeker de meest veelzijdige activator die je ooit zal tegenkomen!

geel = esperiet 
   Mn2+ vervangt Ca2+
groen = willemiet 
   Mn2+ vervangt Zn2+
rood= calciet 
   Mn2+ vervangt Ca2+
Onder resp. korte golf UV en wit licht
 
Chroom-tremoliet in halogeen licht
Chroom-tremoliet in laserlicht 405 nm
Klik op de foto om te vergoten.            Foto in halogeen en 405 nm laserlicht resp.
Chroom-tremoliet (tremoliet-Cr): Merelani Hills, Lelatema Mts, Simanjiro District, Manyara Region, Tanzania

Een perfect gevormd kristal dat door de aanwezigheid van chroom groen is gekleurd. Blijkbaar heeft enkel het bovenste deel voldoende activator opgenomen om te fluoresceren. De groene kleur van het onderste deel van het specimen is geen fluorescentie maar een gevolg van de sterke fluorescentie van de kit waarin het kristal is rechtgezet.
 
In resp. wit  licht en korte golf UV
Natroliet
: Mont Saint-Hilaire, La Vallée-du-Richelieu RCM, Montérégie, Québec, Canada

De vrij sterke groene fluorescentie is ook hier weer afkomstig van het ingesloten uranyl-ion.
 
Spodumeen kristal met halogeenbelichting langs de c-as voor verbetering kleurdiepte
Spodumeen met sterke oranje fluorescentie onder de violette laser van 405  nm
Sterke blauwe fluorescentie onder middengolf UV van 312 nm.
Spodumeen, variëteit kunziet: Dara-i-Pech pegmatite field, Chapa Dara District, Kunar Provincie, Afghanistan

Top van een lang dun kristal (130 x 30 x 5 mm). Door aanwezigheid van mangaan, dat aluminium gedeeltelijk vervangt, ontstaat de violette kleur van kunziet. Kunziet vertoont pleochroïsme: de violette kleur van het mangaan is veel dieper als ze gezien wordt langs de c-as van het kristal. De foto onder halogeenlicht is dan ook genomen met belichting langs onder, hetgeen de kleur veel intenser maakt. Klik op het prisma icoon voor verklaring van de fluorescentie.
Klik op de foto's om te zoomen
Foto's onder resp. halogeen, violette laser en middengebied UV.
Spodumeen kristal, kleurloos. Een waterhelder kristal, halogeenbelichting.
Spodumeen met zwakker oranje fluorescentie onder de LW UV.
Medium sterke blauwe fluorescentie onder middengolf UV van 312 nm.
Spodumeen: Resplendor, Minas Gerais, Brazilië

Een dun en dubbel beëindigd kristal. Het is volkomen helder met een nauwelijks waarneembare rozige tint. Niet echt genoeg gekleurd om het kunziet te noemen. Vermits de paars-roze kleur veroorzaakt wordt door mangaan, kunnen we er van uit gaan dat deze activator hier maar marginaal aanwezig is. Deze bewering wordt ondersteund door de navenant zwakke oranje fluorescentie van het aanwezige mangaan.
Onder UV uit het middengebied, ongeveer 312 nm, is een iets sterkere blauwe fluorescentie zichtbaar. Waarschijnlijk hier ook weer: titaan, als [TiO6]8- , en defecten in de zuurstofverbindingen van de silicaat groep. Op misschien een detail na kan je het spectrum van de bovenstaande kunziet op dit specimen toepassen.
Foto's onder resp. halogeen, LW UV en middengebied UV.
Klik op de foto's om te zoomen
 
 
Spodumeen: Svecofennian granitic pegmatites, Haapauluoma, Seinäjoki region  Finland

Een ietwat minder esthetische groep spodumeenkristallen met fijne, langgerekte rode toermalijn kristallen. De fluorescentie van dit specimen is weinig spectaculair onder de gebruikelijke UV-bronnen. Zwak oranje onder lange golf en zwak blauw onder korte en midden golf UV. Onder de 405 nm violette laser is de oranje fluorescentie echter sterk. Deze wordt veroorzaakt door het aanwezige mangaan. De foto in laserlicht werd gemaakt met een Tokai Lutina filter om het gereflecteerde laserlicht te blokkeren. Het pegmatiet fluoresceert ook zwakjes wit waardoor er niet moest bijgelicht worden met wit licht.
Foto's onder resp. halogeen en 405 nm laser.
Analciem
Afghaniet
Agrelliet met albiet
Agrelliet met thoriet
Armstrongiet
Benitoiet
Beryl, var. gosheniet
Beryl, var. smaragd
Catapleiiet
Dumortieriet
Dumortieriet
Hardystoniet, willemiet, esperiet, calciet
Tremoliet var. hexagoniet
Hiortdahliet
Laumontiet op prehniet
Malayaiet
Zirkoon
Willemiet en calciet in tephroiet
Stilbiet
Esperiet,Willemiet en calciet
Chroom-tremoliet (tremoliet-Cr)
Natroliet
Spodumeen, variëteit kunziet
Spodumeen
Spodumeen
Talk, pseudomorf na kwarts
Talk na kwarts, Johanneszeche, Göpfersgrün, Wunsiedel, Fichtelgebirge, Franken, Bayern, Duitsland.
Respectievelijk onder flitslicht en onder 365 nm LW-UV (Convoy S2+)
Talk heeft hier volledig het mineraal kwarts vervangen. De kristalvorm werd echter behouden. Het gebeurt zeer zelden dat een zacht mineraal een zeer hard mineraal vervangt. Deze pseudomorfose wordt aangetroffen in oude verzamelingen die teruggaan tot in de 19de eeuw. Voor informatie over de fluorescentie ervan: klik op het prisma.
 
 
Klein kristal (2 mm hoog) op matrix. Foto in wit licht.
Fluorescentie onder 365 nm UV
Groter kristal, purper verkleurd door mangaan, activator van de fluorescentie
Het purperen gedeelte fluoresceert niet! Een voorbeeld van concentration quenching. Fluorescentie onder SW UV.
Ook hier duidt de paarse kleur op een overmaat aan mangaan.
De paarse gebieden fluoresceren dus niet, concentration quenching.
Vesuvianiet
Vesuvianiet van de Jeffrey mijn, Asbestos,  Shipton Township, Richmond Co., Quebec, Canada.
Klik op de foto’s om in te zoomen.
Een cluster van heldere kristallen van vesuvianiet, waarvan sommige licht purper zijn gekleurd. Deze verkleuring wordt veroorzaakt door mangaan dat zowel calcium als magnesium kan vervangen. De diep purper gekleurde kristallen fluoresceren niet ten gevolge van ‘concentration quenching’, een verschijnsel waarbij een teveel aan activator de fluorescentie teniet doet. Het vrijstaande kristalletje is nauwelijks 2 mm hoog maar doet stevig mee.
Copyright © 2014 by Axel Emmermann  ·  All Rights reserved  ·  E-Mail: fluorescentie@minerant.org
Top