Werkgroep      Fluorescentie
 
Fossielen
Trochacteon Acteonella: Russbach, Salzburg, Oostenrijk.

Dwarsdoorsnede. Trochacteon Acteonella is een zeeslak uit het vroege Krijt. De soort
is nu uitgestorven. Tijdens het fossiliseren is het dier in zijn eigen schelp vergaan en
vervangen door calciet. De organische resten zijn ingesloten en zijn ook de bron van
een felle witte fluorescentie en een groenige fosforescentie.
 
Lange golf UV
Toucasia carinata: Lagnes, Luberon, Provence, Frankrijk.

129.4 - 125 Ma, Barrémien (Onder-Krijt).
De binnenkant van de schelp is opgevuld met mooi gekristalliseerd calciet. Deze
fluoresceert wit onder alle UV golflengten. Het materiaal van de schelp zelf is volledig
gesilifieerd. Deze fluoresceert vrij sterk geel, zoals veel kwartsvormen van fossiele
oorsprong doen.
Lange golf UV
 
Ge-agatiseerd koraal:

Withlacoochee river bed, Florida, USA.

Holle koraal "pijpen" zijn omgezet naar
kwarts, var. agaat. De foto's tonen de twee
helften van een overlangs doorgezaagde koraal
tak.
Klik op de foto voor zoomen en fluorescentie.
De foto's tonen het specimen onder resp.
fluorescentie onder korte en middengolf UV,
normaal licht, fluorescentie onder lange golf
UV.

De witte fluorescentie wordt veroorzaakt door
organisch materiaal, de groene door een
weinig uranyl dat steeds gretig gebruikt maakt
van kwartsvariëteiten om zich te in te
nestelen.
 
Belemnieten: Zuid Limburg, België

Belemnieten zijn een deel van het inwendig skelet van uitgestorven 10-armige
inkvissoorten. Meer bepaald het "rostrum". Dit gesilifieerde fossiel fluoresceert
oranje in lange golf UV, zoals veel fossiele kwarts.
Lange golf UV
 
Fossiele zeebodem (aragoniet): Millau, Aveyron, Midi-Pyrénées, Frankrijk

Deze gepolijste plak is een doorsnede van een stukje zeebodem van miljoenen jaren
geleden. De resten van kleine zeediertjes zinken naar de bodem en zetten zich daar af in
een patroon dat sterk doet denken aan de jaarringen van bomen. Het calciumcarbonaat in
deze resten wordt omgezet naar aragoniet. Zulke stukken bevatten veel informatie over
klimaat en seizoenen, maar mogelijk ook stof van vulkanen van tijdens deze afzetting.
Lange golf UV
 
 
Korte golf UV
Ammoniet: Mindanao, Fillipijnen

Ammonieten zijn een uitgestorven onderklasse van de inktvissen (Cephalopoda). Het
waren zeedieren die wereldwijd in groten getale voorkwamen in het laat-Paleozoïcum
en gedurende het gehele Mesozoïcum. Ze worden als fossiel teruggevonden.
Het getoonde exemplaar is wellicht het slechtst mogelijke voorbeeld van hoe je zo'n
fossiel moet prepareren. De hele schelp is weggeprepareerd zodat enkel de minerale
inhoud en de tussenschotten van de schelp overbleven. De rode en oranje
fluorescentie komen waarschijnlijk van mangaan dat zich in het calciet als activator
gedraagt. Niet onlogisch dat we mangaan aantreffen want de oceaanbodem rond de
Fillipijnen ligt bezaaid met mangaanknollen.
Gesneden en gepolijst onder normaal licht
Fluorescentie onder UV
Fosforescentie na blootstelling aan UV.
 
Geagatiseerd koraal: Tampa Bay area, Florida, Verenigde Staten

Een echt fossiel koraal van 38 - 25 miljoen jaar oud. De oranje fluorescentie is niet
eenvoudig te verklaren. Soms wordt porphyrine gevonden in dergelijke koralen en
schelpen, als biologisch pigment en resten van het metabolisme van de verdwenen
organismen. Het absorbeert UV en blauw licht rond 410 nm en fluoresceert dan
oranje. Het is een mogelijkheid maar geenszins zeker. De groene en lichtblauwe
emissies zijn mogelijk afkomstig van een weinig uranyl dat met het silicagel dat de
holle koraalstengels opvulde meekwam. Een andere verklaring zou zijn dat een weinig
groen fluorescerend proteïne (GFP) de tand des tijds overleeft heeft. Dit proteïne
absorbeert UV en zorgt er zo voor dat het koraal niet verbrandt door teveel UV-
straling.
Foto & verzameling: Doug Bank                               Klik op de foto's voor vergroting
 
Rood koraal uit Alaska (Aleoeten)
Rood koraal, fluorescentie in korte golf UV.
Rood koraal, Alaska, fosforescentie na belichten met korte golf UV.
Levend koraal fluorescerend in UV in het Maui Ocean Center, Maui, Hawaii, USA
Rood koraal: Aleoeten, Alaska, Verenigde Staten

Technisch gesproken is dit geen fossiel. Het koraal groeit nog steeds rond de
Aleoeten, een archipel die tot Alaska behoort. De groene emissie iswaarschijnlijk
groen fluorescerend proteïne (GFP). Dit proteïne absorbeert UV en is als dusdanig een
natuurlijke bescherming tegen een overdosis ultraviolette stralling die voor het
koraal dodelijk zou zijn. Levende koralen fluoresceren meestal sterk groen wanneer
ze belicht worden met UV of blauw licht. Het koraal maakt deze proteïnen niet zelf
aan. Dat gebeurt door algen (Zooxanthellae) die in het weefsel van de koraaldiertjes
leven.  Deze symbiose maakt het mogelijk dat het koraal toch zeer veel licht krijgt
om te kunnen groeien, zonder te verbranden.
Foto & verzameling: Doug Bank,
Foto Ocean Center Maui: Axel Emmermann
Klik op de foto voor vergroting
Trochacteon Acteonella
Toucasia carinata
Ge-agatiseerd koraal
Belemnieten
Fossiele zeebodem (aragoniet)
Ammoniet
Geagatiseerd koraal
Rood koraal
Copyright © 2014 by Axel Emmermann  ·  All Rights reserved  ·  E-Mail: fluorescentie@minerant.org
Top